Ban kiểm soát là một bộ phận quan trọng có chức năng kiểm tra, giám sát các hoạt động của doanh nghiệp. Thành lập ban kiểm soát là nghĩa vụ bắt buộc trong một số trường hợp, tuy nhiên trên thực tế, không phải doanh nghiệp nào cũng lưu ý thực hiện. Bài viết dưới đây của Luật The Light sẽ làm rõ quy định về việc thành lập ban kiểm kiểm soát.
I. KHI NÀO CÔNG TY BẮT BUỘC PHẢI THÀNH LẬP BAN KIỂM SOÁT
1. Đối với công ty TNHH một thành viên
Điều 79 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về Cơ cấu tổ chức quản lý của công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu như sau:
1. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do tổ chức làm chủ sở hữu được tổ chức quản lý và hoạt động theo một trong hai mô hình sau đây:
a) Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc;
b) Hội đồng thành viên, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc.
2. Đối với công ty có chủ sở hữu công ty là doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 88 của Luật này thì phải thành lập Ban kiểm soát; trường hợp khác do công ty quyết định. Cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc, tiêu chuẩn, điều kiện, miễn nhiệm, bãi nhiệm, quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của Ban kiểm soát, Kiểm soát viên thực hiện tương ứng theo quy định tại Điều 65 của Luật này.
…”
Trong đó: Khoản 1 Điều 88. Luật doanh nghiệp 2020 quy định:
1. Doanh nghiệp nhà nước được tổ chức quản lý dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, bao gồm:
a) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ;
b) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, trừ doanh nghiệp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.
Như vậy, Theo quy định tại Điều 79 và Điều 88 Luật Doanh nghiệp 2020, cơ cấu tổ chức quản lý của công ty TNHH một thành viên không bắt buộc phải có ban kiểm soát.
Riêng đối với công ty có chủ sở hữu công ty là doanh nghiệp nhà nước, do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, hoặc do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết thì phải thành lập Ban kiểm soát. Trường hợp khác do công ty quyết định.
2. Đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên
Căn cứ theo khoản 1 khoản 2 Điều 54 Luật Doanh nghiệp quy định Cơ cấu tổ chức quản lý công ty trong công ty TNHH hai thành viên:
“1. Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên có Hội đồng thành viên, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc.
2. Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên là doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 88 của Luật này và công ty con của doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 88 của Luật này phải thành lập Ban kiểm soát; các trường hợp khác do công ty quyết định.”
Như vậy, Công ty TNHH hai thành viên trở lên là doanh nghiệp nhà nước do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết và công ty con của doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 88 của Luật Doanh nghiệp 2020 thì mới phải thành lập Ban kiểm soát; các trường hợp khác do công ty quyết định.
3. Đối với công ty cổ phần
Căn cứ theo khoản 1 Điều 137 Luật doanh nghiệp 2020 quy định về Cơ cấu tổ chức quản lý công ty cổ phần:
“1. Trừ trường hợp pháp luật về chứng khoán có quy định khác, công ty cổ phần có quyền lựa chọn tổ chức quản lý và hoạt động theo một trong hai mô hình sau đây:
a) Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp công ty cổ phần có dưới 11 cổ đông và các cổ đông là tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần của công ty thì không bắt buộc phải có Ban kiểm soát;
b) Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Trường hợp này ít nhất 20% số thành viên Hội đồng quản trị phải là thành viên độc lập và có Ủy ban kiểm toán trực thuộc Hội đồng quản trị. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban kiểm toán quy định tại Điều lệ công ty hoặc quy chế hoạt động của Ủy ban kiểm toán do Hội đồng quản trị ban hành.”
Như vậy, Theo điểm a khoản 1 Điều 137 Luật Doanh nghiệp 2020, trừ trường hợp pháp luật về chứng khoán có quy định khác, công ty cổ phần có quyền lựa chọn tổ chức quản lý và hoạt động theo một trong hai mô hình, có hoặc không có ban kiểm soát.
Theo đó, đối với mô hình có Ban kiểm soát theo điểm a khoản 1 Điều 137 thì việc thành lập Ban kiểm soát được xác định như sau:
+ Nếu công ty có từ 11 cổ đông trở lên và các cổ đông là tổ chức sở hữu từ 50% tổng số cổ phần của công ty trở lên thì trong cơ cấu tổ chức công ty bắt buộc phải thành lập Ban kiểm soát;
+ Nếu công ty có dưới 11 cổ đông và các cổ đông là tổ chức sở hữu dưới 50% tổng số cổ phần của công ty thì trong cơ cấu tổ chức, không bắt buộc phải thành lập Ban kiểm soát; việc thành lập hay không là do nhu cầu của các cổ đông.
Để được tư vấn cụ thể và chi tiết hơn nữa các quy định của pháp luật về ban kiểm soát của doanh nghiệp. Quý khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được tư vấn và trao đổi cùng luật sư và chuyên viên pháp lý.
CÔNG TY LUẬT HỢP DANH THE LIGHT
Điện thoại: 093 846 1188
Email: invest.thelight@gmail.com
Địa chỉ: Tầng 8 Tòa nhà CTM, 299 Cầu Giấy, Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội.
